Katçı Ne Demek? Bir Kelimenin Ardındaki Farklı Bakışlar Kelimeler bazen bir dönemi, bazen bir mesleği, bazen de bir zihniyeti anlatır. “Katçı” da bu tür kelimelerden biri. Kimine göre teknik bir unvan, kimine göre geçmişte kalmış bir iş kolu, kimine göreyse emeğin sessiz sembolü. Ben de bu yazıda, “katçı ne demek?” sorusuna hem tarihsel hem toplumsal gözle bakmak istedim — biraz verilerle, biraz sezgilerle, biraz da tartışma davetiyle. Katçı Ne Anlama Geliyor? Kelimenin kökenine baktığımızda, “kat” sözcüğünün katman, tabaka veya kat çıkmak anlamlarıyla bağlantılı olduğunu görürüz. Türkçede “katçı”, kelime anlamıyla “kat çıkmakla uğraşan kişi”, yani inşaat sektöründe “duvar ustası, kat yapan…
Yorum BırakEfsanevi Fikir Durağı Yazılar
Hidrometre Ne Zaman Kullanılır? Edebiyatın Dönüştürücü Gücüyle Bir Analiz Kelimenin gücü, insanlık tarihinin en eski zamanlarından beri edebiyatçılar için en kutsal araç olmuştur. Bir kelime, sadece bir anlam taşımaz; aynı zamanda derin, karmaşık bir dünyayı inşa edebilir. Edebiyat, varoluşu sorgulayan bir yapıtaşından, toplumsal ilişkileri dönüştüren bir dil öğesine kadar çok çeşitli işlevlere sahiptir. Anlatılar, birer sihirli değnek gibi, yaşadığımız dünyayı değiştirebilir, bazen de farkındalıklarımızı ve perspektiflerimizi yeniden şekillendirebilir. Aynı şekilde, basit bir araç gibi görünen bir hidrometre, aslında çok daha fazlasını temsil eder. Tıpkı bir hikâyede gizli kalmış anlamlar gibi, bir hidrometre de yalnızca suyun seviyesini ölçen bir cihaz olmaktan…
Yorum BırakCiğerden Gelen Hırıltı Nasıl Anlaşılır? – Toplumsal Solunumun Sesi Bir Sosyoloğun Samimi Girişi Toplumsal yapılarla bireylerin etkileşimini anlamaya çalışan bir araştırmacı olarak, bazen bir toplumun ruhunu anlamak için laboratuvara değil, sokağa bakmak gerekir. Bedenin dili, toplumun dilidir; nefesin ritmi bile kültürle şekillenir. İşte bu yüzden “ciğerden gelen hırıltı” ifadesi yalnızca tıbbi bir durumu değil, aynı zamanda toplumun içinden yükselen bir sesin metaforudur. Bir toplumun ciğerinde bir hırıltı varsa, o genellikle bastırılmış duyguların, görünmeyen yüklerin ve dile getirilmeyen çelişkilerin sonucudur. Hırıltı, bir solunum bozukluğu kadar, bir yaşam biçimi bozukluğudur da. Ve bu bozukluk, toplumsal normların insanın nefes alışına kadar sirayet ettiği…
Yorum BırakAhuzade Nedir? Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzen Üzerine Bir Siyasal Analiz Güç ilişkileri ve toplumsal düzen, siyaset bilimcilerinin tarihsel olarak en fazla kafa yordukları meselelerden biridir. Her toplumda, farklı aktörlerin ve grupların iktidar mücadelesi içinde şekillenen bir yapı vardır. Bu yapı, toplumsal normlardan, kurumlara, ideolojilerden vatandaşlık haklarına kadar pek çok alanda derin izler bırakır. Ancak, her bir güç mücadelesi aynı şekilde şekillenmez. Erkekler genellikle stratejik ve güç odaklı bakış açılarıyla, kadınlar ise daha çok demokratik katılım ve toplumsal etkileşim perspektifinden yaklaşımlar geliştirebilirler. Peki, bu toplumsal yapıları, güç ilişkilerinin nasıl şekillendiğini ve ideolojilerin toplumsal düzeni nasıl dönüştürdüğünü anlamamıza yardımcı olacak temel…
Yorum BırakBir Antropoloğun Gözünden: 2003 Dünya Güzeli Kimdir? Kültürlerin Güzellik Ritüellerine Antropolojik Bir Yolculuk Bir antropolog olarak, güzelliğin yalnızca fiziksel bir özellik değil, kültürel bir anlatı olduğunu fark etmek, insan çeşitliliğini anlamanın en büyüleyici yollarından biridir. “2003 Dünya Güzeli kimdir?” sorusu, ilk bakışta yalnızca bir isim arayışı gibi görünür: Rosanna Davison — İrlanda’dan çıkan ve o yılın tacını taşıyan kadın. Ancak antropolojik bir mercekten bakıldığında bu soru, çok daha derin bir anlama sahiptir. Çünkü bir “Dünya Güzeli”, sadece bireysel bir estetik idealin değil, çağının toplumsal değerlerinin, sembollerinin ve kimliklerinin de temsilcisidir. Bir güzellik yarışması, modern dünyanın en dikkat çekici ritüellerinden biridir.…
8 YorumKanatsız Kuşlar Ne Zaman Başlayacak? Hafızadaki Bir Diziyi Bugünden Yarına Okumak Bazı sorular var ki aslında bir tarihten fazlasını arar: “Kanatsız Kuşlar ne zaman başlayacak?” diyenler için bu, yalnızca bir yayın günü merakı değil; bir hikâyenin yarattığı duyguyu yeniden yakalama isteği. Ben de aynı duyguyla yazıyorum: Hem kökenine bakacağız, hem bugündeki yerini tartacağız, hem de gelecekte neler mümkün olabilir diye birlikte düşüneceğiz. Kısa cevap: Kanatsız Kuşlar’ın yeni bir sezon için duyurulmuş bir başlangıç tarihi yok. Dizi, 15 Haziran 2017’de başladı ve 2018’de 46. bölümüyle final yaptı; tüm bölümler hâlen atv’nin sitesinde ve resmî YouTube kanalında erişilebilir. Yeni sezon/yeniden başlama yönünde…
8 YorumKelimenin Gölgesinde: “Türkiyede Maymun Yaşar mı?” Üzerine Edebi Bir Düşünce Kelime, yalnızca bir ses dizisi değildir; bir dünyanın kapısını aralar, bir çağrının yankısı olur. Edebiyat, bu yankıyı anlamlandırma çabasıdır. “Türkiyede maymun yaşar mı?” sorusu ilk bakışta biyolojik bir merak gibi görünse de, derinlemesine bakıldığında insanın doğayla, benliğiyle ve yabancılıkla kurduğu ilişkinin metaforuna dönüşür. Edebiyatın büyüsü de tam burada başlar: Gerçeğin yerini mecaza, gözlemin yerini sezgiye bıraktığı noktada. Maymunun Sembolü: İnsanlığın Ayna Karşısı Edebiyat tarihinde maymun figürü, çoğu zaman insanın kendine tutulmuş bir ayna olmuştur. Franz Kafka’nın “Bir Akademiye Rapor” adlı öyküsünde konuşan bir maymun, insan olmanın ne anlama geldiğini ironik…
8 YorumSarı Renk Hangi Karakter? Toplumsal Roller, Cinsiyet Kodları ve Kültürel Yansımalar Bir sosyolog olarak, her zaman şunu merak etmişimdir: Renkler mi bizi şekillendirir, yoksa biz mi renklere anlam veririz? Toplumun inşa ettiği normlar, değerler ve roller, yalnızca davranışlarımızı değil, algılarımızı da renklendirir. Bu bağlamda, sarı renk — hem sıcaklığın hem de mesafenin, hem canlılığın hem de kırılganlığın rengi — sosyolojik açıdan incelendiğinde oldukça zengin bir karakter taşır. “Sarı renk hangi karakter?” sorusu, aslında toplumun bireye yüklediği rollerin, beklentilerin ve duygusal tonların bir yansımasıdır. Toplumsal Renkler: Sarının Sosyolojik Yeri Her toplumun kendi renk hiyerarşisi vardır. Bazı renkler güçle, bazıları mütevazılıkla, bazıları…
Yorum BırakGüllaç Hangi Ülkeye Ait? Psikolojik Bir Mercek Altında İnceleme İnsan davranışlarını çözümlemeye çalışan bir psikolog olarak, bazen çok sıradan görünen bir şeyin bile derin psikolojik anlamlar taşıyabileceğini fark ederim. Kültürel yemekler, bir toplumun kimliğini ve geleneklerini yalnızca birer yiyecek olarak değil, insanların duygusal bağlarını ve toplumsal yapısını yansıtan birer araç olarak da görmek mümkündür. Bugün, Türkiye’nin geleneksel tatlarından biri olan güllaç üzerine düşündüğümüzde, sadece lezzetli bir tatlıdan daha fazlasını görebiliriz. Güllaç, özellikle Ramazan ayında tercih edilen bir tatlı olmasının ötesinde, kültürel anlamlar taşır. Ancak, bu tatlının psikolojik boyutlarını ele almak, onu daha derin bir şekilde anlamamıza yardımcı olabilir. Güllaç ve…
8 YorumBilimin kalbini merak eden biri olarak, bazen bir kelimeye takılırım. “Kalpgah” mesela… Hem duygusal hem bilimsel bir çağrışımı var. Bu kelime, Türkçede kulağa eski ama derin gelen bir terim. Peki kalpgah ne demek, sadece bir kelime mi, yoksa insanı merkeze alan kadim bir düşüncenin izi mi? Bugün bu sözcüğe hem kalple hem akılla bakacağız. Kalpgah Ne Demek? (Köken ve Anlam Katmanları) “Kalpgah” kelimesi, Farsça kökenlidir: “Kalb” (yürek, gönül) ve “-gâh” (yer, mekân) ekinin birleşiminden oluşur. Yani kelime anlamıyla “kalbin yeri” ya da “yüreğin mekânı” demektir. Kimi metinlerde “duyguların oturduğu yer”, kimilerinde ise “insanın özü, vicdanı” anlamında kullanılmıştır. Bu yönüyle “kalpgah”,…
8 Yorum