Merhaba sevgili okurlar — bugün birlikte biraz meşakkatli ama bir o kadar da düşündürücü bir konuya bakacağız: Zihni Göktay kaç yaşında öldü? Bu sorunun cevabı aslında bir netlik taşımıyor ve farklı kaynaklarda farklı bilgiler yer alıyor. Erkeklerin — veri, rakam, belgelere odaklı olarak — ve kadınların — toplumsal etkiler, duygusal boyut ve ilişki ağları üzerinden bakışı — başlıklarıyla ele alıp, sizlerle de fikir alışverişi yapmak istiyorum.
—
1. “Erkek bakışı”: Veriler, tarihçeler, kesinlik arzusu
Verilere bakıldığında Zihni Göktay’ın doğum yılı ve ölüm durumu konusunda çelişkiler var. Örneğin bazı biyografi kaynakları doğum tarihini 2 Aralık 1945 olarak veriyor. ([Vikipedi][1]) Bu durumda 2025 yılı itibarıyla, eğer sağ ise yaklaşık 79–80 yaşında olması gerekiyor. Bazı kaynaklarda doğum yılı 1946 olarak geçiyor. ([Negiyer][2]) Hatta bir forum sitesinde “23 Kasım 1943 doğumlu olup, 14 Ağustos 2021’de vefat etti, 77 yaşındaydı” şeklinde bilgi yer alıyor. ([Gezi Rehberi Forum][3]) Ancak resmi ya da güvenilir kaynaklarda ölüm tarihi teyit edilmiş görünmüyor; çeşitli siteler hâlâ “ölmedi” ya da “ölümüyle ilgili kesin bilgi yok” diyor. ([Ordu Haberleri][4]) Erkek bakışı açısından bu durum rahatsız edici: Doğru tarih, ölüm vakti ve yaş kesin olmalı.
Bu bağlamda erkek bakışının soruları şöyle olabilir:
Bu kaynak çelişkisi neden? Resmî ölüm kaydı veya basın açıklaması yok mu?
Doğum tarihleri neden farklılık gösteriyor? Arşivlerde hata mı var yoksa sanatçının kendisi farklı tarih mi kullandı?
Sanatçının “yaşı” verilirken sadece sayı mı öne çıkıyor, yoksa eldeki kayıtların güvenilirliği de değerlendiriliyor mu?
Erkek bakışı, net rakamlar, kaynakların güvenirliği ve doğrulanabilirlik üzerine yoğunlaşıyor. Bu yaklaşım bize şunu söylüyor: “Zihni Göktay kaç yaşında öldü?” sorusunun şu an için güvenilir bir cevabı yok. Belki “onu çok yaşında yaşıyor görmek istiyoruz” diye yorumlanabilir.
—
2. “Kadın bakışı”: Duygusal boyut, toplumsal etkiler, insanî yüz
Kadın bakışı ise farklı bir pencere açıyor: rakamlar bir yana, “sanatçının hayatının kapanışı” ya da “yaşının sonu” yerine, toplum ve ilişkiler üzerindeki etkisine bakıyor. Şöyle düşünelim: Eğer Zihni Göktay hayatını sürdürüyor olsa bile yaşı artık ileri. Bu durumda izleyiciler, genç kuşaklar için hâlâ erişilebilir bir figür mü? Ya eğer vefat ettiyse — toplumsal kayıp olarak nasıl değerleniyor? Örneğin forumlarda “77 yaşında vefat etti” başlıklı yazılar var. Bu tür paylaşımlar, sanatçının ölümü üzerine toplumsal bir yas ya da minnet havası oluşturuyor. ([Gezi Rehberi Forum][3])
Kadın bakışının soruları şöyle olabilir:
Bir sanatçının “ölümü” halk için bir kapanış mı yoksa bir miras başlangıcı mı?
Rakamlar mı daha önemli yoksa sanatçının izleyicide bıraktıkları mı?
Toplum nasıl karşılıyor belirsizliği — yani “ölmüş olabilir” diyerek anmak mı daha doğru yoksa “yaşıyor olabilir” diyerek umut beslemek mi?
Bu bakış açısı, ölçülebilirlikten ziyade hissedilen gerçeklerle, toplumsal bellekte yer kapmışlıkla ilgileniyor. Bir sanatçının “yaşında ölmesi” kritiği değil ama “zamanla nasıl değiştiği, nasıl hatırlandığı” önem kazanıyor.
—
3. Farklı kaynakları ve belirsizliği tolere etmek
Yukarıda gördüğümüz gibi, farklı kaynaklarda farklı rakamlar var. Erkek bakışı kesin netlik isterken kadın bakışı belirsizliğe rağmen duygusal ve toplumsal düzeyde anlam buluyor. Bu durumda biz okuyucular olarak ne yapabiliriz?
Kaynakları sorgulayabiliriz: Örneğin biyografilerde doğum yılı 1945 veya 1946 olarak geçiyor. Hangi kaynak daha güvenilir?
Sanatçının ölüm tarihi resmî olarak duyurulmuş mu? Eğer yoksa ölümle ilgili söylentiler ne kadar sağlam?
Rakamların ötesinde sanatsal etkinin, hafızadaki yerin, gençlerin hatırlaması ve aktarması gibi etkilerin önemi nedir?
Bu yüzden blogunuzda buna benzer bir tartışma başlatmak, okuyucuların katılımını artırabilir. “Sizce bir sanatçının yaşında ölmesi mi yoksa sanatını bırakıp gitmesi mi daha etkilidir?” gibi soru sorulabilir.
—
4. Sonuç ve tartışmaya açılan pencere
Sonuç olarak — şu ana dek güvenilir bir kaynak Zihni Göktay’ın vefat ettiğini veya kaç yaşında öldüğünü kesin biçimde ortaya koymuyor. Erkek bakışının aradığı net tarih ve yaş bilgisi eksik kalırken, kadın bakışı “sanatçının toplumla ilişkisi, hatırlanma biçimi, mirası” üzerine yoğunlaşıyor. Bu da bizi şu sorulara bırakıyor:
Sizce sanatçının gerçek yaşı ve ölüm tarihi ne kadar önemli?
Bir sanatçı için “kaç yaşında öldü” sorusu mı yoksa “geride ne bıraktı” sorusu mu daha anlamlı?
Belirsizlik hâlinde toplum bir ismi anarken ne kadar “gerçek” bilgiye ihtiyaç duyar?
Okuyucuların yorumlarını bekliyorum — sizce Zihni Göktay’ın yaşamı ve olası vefatı üzerinden hangi açılar daha ağır basmalı? Rakamlar mı yoksa hatıralar mı?
[1]: “Zihni Göktay – Vikipedi”
[2]: “Zihni Göktay | Detaylı Biyografi – NeGiyer”
[3]: “Zihni Göktay Kaç Yaşında Öldü ? | Gezi Rehberi Forum – Gezi Rehberi …”
[4]: “Zihni Göktay öldü mü yaşıyor mu? – orduyorum.com”